Handelen bij dyslexie: èn remediëren èn compenseren èn dispenseren

Te vaak nog wordt er aangenomen dat remedieren, compenseren en dispenseren elkaar lineair opvolgen. Het gevaar van deze veronderstelling is dat remediering achterwege gelaten wordt na een besluit tot compenseren van bijvoorbeeld een hardnekkig spellingprobleem. Ook als de vorderingen gering zijn dient het streven naar functionele geletterdheid het uitgangspunt te blijven. De vraag hierbij is echter: hoe kan èn remediëren èn compenseren èn dispenseren

Gerealiseerd worden/vorm krijgen?

remediëren

De letterlijke betekenis van remediëren is ‘verhelpen’ of ‘herstellen’. Een leerling met een leesachterstand krijgt dan bijvoorbeeld training die gericht is op de verhoging van het technisch leesniveau. Een vuistregel bij de hulp aan dyslectische kinderen is dat de taak, in dit geval het technisch lezen, centraal moet staan.

De extra leerhulp kan zowel bij de remedial teacher als op school en ook nog thuis plaats vinden. Voor een planmatige invulling van deze extra oefenmomenten wordt op school meestal een handelingsplan opgesteld. In een handelingsplan staat welke zorg de school van plan is te geven en ook op welke wijze deze vorm gaat krijgen. De hulp die de remedial teacher verzorgt en de extra oefenmomenten thuis kunnen eventueel ook in dit plan omschreven worden.

Thuis oefenen betekent vaak: dagelijks een korte tijd werken aan het automatiseren van de basisvaardigheden.Hiervoor heeft Injona een oefensite samengesteld. Dyslectische leerlingen hebben vaak veel moeite met het leren van de tafelssommen. Oefenen op de computer is praktisch, motiverend en verantwoord doordat directe feedback vaak beschikbaar is. Dat laatste voorkomt onder andere het inslijpen van verkeerde antwoorden.

Compenseren

Compenserende maatregelen zijn maatregelen die belemmeringen verminderen. De leerling voert de taak wel uit, maar deze wordt voor de dyslectische leerling eenvoudiger gemaakt. Een voorbeeld hiervan is een zwakke speller bij het ‘schrijven’ van een opstel laten werken op een computer met spellingcontrole/woordvoorspeller/voorlezen-tijdens-het-typen.

Een niet-technische compensatiemaatregel is bijvoorbeeld tijdsverlenging geven bij het maken van toetsen.

Dyslecten kunnen soms ook leren om hun problemen met het verwerken van schriftelijke informatie gedeeltelijk zelf te compenseren. Zij zetten dan hun sterke eigenschappen, bijvoorbeeld een goed tekstbegrip of een grote woordenschat, in om de inhoud van de informatie toch nog te verwerken.

Lees hier verder