IT laat dyslexie verminderen

Kinderen met dyslexie hebben moeite met het snel herkennen van klanken. Dit verklaart misschien een deel van deze handicap. Uit onderzoek van de UvA blijkt nu dat zulke kinderen daarom toch goed sneller kunnen leren lezen dankzij een nieuw computerprogramma.


Dyslectici zijn in staat woorden te lezen, maar hebben vaak een heel traag leestempo. Het is nog niet duidelijk wat hiervan de precieze oorzaken zijn. Bovendien blijkt het voor scholen lastig om het leestempo te verhogen. Patrick Snellings deed samen met UvA-collega's Aryan van der Leij, Peter F. de Jong en Henk Blok onderzoek naar dyslectische kinderen en ontwikkelde een trainingsprogramma voor scholen.

Trage klankherkenning

Snellings: 'Dyslectische kinderen lezen niet alleen langzaam, maar blijken ook een snelheidsprobleem te hebben bij het herkennen van klanken. Ze hebben moeite met de vorming van koppelingen tussen letters, lettergroepen en woorden aan de bijbehorende klankvormen. Heel jonge kinderen kunnen alle klanken van alle talen onderscheiden, maar na enkele maanden maken ze alleen nog onderscheid tussen die klanken die relevant zijn in hun moedertaal. Zo kunnen Japanse baby's wel het onderscheid maken tussen de klanken 'l' en 'r' maar Japanse kinderen niet meer.

Het lijkt erop dat dyslectische kinderen die gevoeligheid voor kleine klankverschillen op latere leeftijd juist houden, wat tot tragere klankherkenning leidt. Deze studie laat zien dat ze ook trager zijn in het indelen van identieke klanken. Tragere klankherkenning ligt mogelijk ten grondslag aan het trage leestempo van dyslectici.'

Computerprogramma op maat

Snellings en zijn collega's experimenteerden met hulpmiddelen voor het trainen van dyslectische kinderen. Het computerprogramma dat zij ontwikkelden, houdt rekening met de individuele leessnelheid en de mate van correctheid, zodat de leerling vanzelf een succeservaring heeft. Het programma is een Nederlandse adaptatie van een programma dat veelbelovend is gebleken in het Hebreeuws.

'Er bestaan meerdere programma's om de leessnelheid te verhogen, maar het begrip van de tekst wordt meestal niet meegenomen. De focus ligt vaak op woordniveau. Ook zijn de programma's niet altijd aangepast aan de snelheid van de individuele leerling.'

Steeds sneller met behoud van begrip

In het experiment moesten de kinderen met behulp van het programma zinnen zo snel mogelijk lezen waarbij hun leesbegrip gecontroleerd werd. Kinderen werden gedwongen om 10 tot 20% sneller te lezen dan hun normale leestempo doordat de letters van links naar rechts van het scherm verdwenen. Het tempo werd steeds opgevoerd, tenzij ze fouten maakten op de leesbegrip vragen.

In vergelijking met de controlegroep die dezelfde zinnen op eigen tempo lazen, bleken de op snelheid getrainde kinderen vlot te kunnen lezen met behoud van leesbegrip. Een adaptief computerprogramma lijkt een veelbelovende aanpak om het leestempo van dyslectische kinderen te verhogen zonder dat dit ten koste gaat van het begrip.
Bron :Science Guide